Czasowniki zwrotne (verbos reflexivos)

Czasowniki zwrotne to wszystkie te, które wymagają zaimków zwrotnych (me, te, se, nos, os). W języku hiszpańskim często używamy ich w mowie i piśmie. Tutaj możecie zobaczyć pierwszy przykład jak budować zdanie używając czasowników zwrotnych. Odmiana czasownika: levantarse (wstać):

Pronombre personal (zaimek osobowy)	Pronombre reflexivo (zaimek zwrotny)	Verbo (czasownik)
Yo (ja)	me	levanto
Tú (ty)	te	levantas
Él (on	se	levanta
Ella (ona)	se	levanta
Usted (forma grzecznościowa liczba pojedyńcza)	se	levanta
Nosotros/as (my)	nos	levantamos
Vosotros/as (wy)	os	levantáis
Ellos/as (oni/one)	se	levantan
Ustedes (forma grzecznościowa liczby mnogiej)	se	levantan

Przykłady:

• Todas las mañanas me levanto a las 7 a.m. Codziennie rano wstaję o 7:00.
• Tú siempre te acuestas a la misma hora. Ty zawsze kładziesz się spać o tej samej godzinie.
• Después de comer María se lava los dientes. Po jedzeniu Maria myje sobie zęby.
• Nosotros nos asustamos con la película de terror. My doznajemy lęku (najadamy się strachu) na horrorze.
• Ellas se relajan con música. One się relaksują przy muzyce.

Przykłady negacji w zdaniu:

• Yo no me enojo fácilmente. Ja się nie złoszczę łatwo.
• Pedro no se aburre nunca. Piotr nigdy się nie nudzi.
• Mis niños no se quejan por el trafico en la hora punta. Moje dzieci nie skarżą się na korki w godzinach szczytu.
• Ustedes no se despiertan temprano en vacaciones. Państwo nie budzą się wcześnie podczas wakacji.

Kiedy używamy verbos reflexivos?

Na przykład kiedy wskazują na czynności, które wykonujemy na samych sobie. Zaimek zwrotny w tych sytuacjach zawsze zgadza się z wykonawcą czynności. Czeszemy się, myjemy włosy, farbujemy się, patrzymy na siebie w lustrze.

• La abuela de Lucía se tiñe el pelo en casa una vez al mes. Babcia Łucja farbuje sobie włosy w domu raz w miesiącu.
• Cada semana se corta las puntas. Co tydzień obcina sobie końcówki.
• A diario se peina como una verdadera profesional. Codziennie ona czesze się jak prawdziwa profesjonalistka (w znaczeniu fryzjerka).
• Siempre se mira en el espejo mientras utiliza el secador. Zawsze patrzy na siebie w lustrze podczas, gdy używa suszarki (podczas, gdy suszy włosy).

Możemy jednak użyć tych samych czasowników bez zaimków zwrotnych. Wówczas  stają się one zwykłymi czasownikami przechodnimi. Wymagają wykonawcy czynności i są one zwrócone do osób trzecich. Możemy powiedzieć przecież: Lucia obcina włosy Anie ( Lucia corta el pelo a Ana) lub fryzjerka farbuje włosy klientowi (La peluquera tiñe el pelo a su cliente).

Gdzie umieścić zaimki zwrotne w zdaniu?

• delante del verbo conjugado (przed odmienianym czasownikiem)

  Przykład:

  La abuela se peina.

• delante del imperativo en forma negativa (przed czasownikiem w trybie rozkazującym w zdaniu negującym) Pero directamente detrás del imperativo afirmativo (jednak łacznie z czasownikiem w trabie trozkazującym w zdaniu twierdzącym)

  Przykład:

  ¡No te peines! rozkaz przeczący, nie czesz się!

  ¡Péinate!          rozkaz twierdzący, uczesz się!

• directamente antes de la perífrasis verbal o detrás del infinitivo de la misma

  Przykład:

  Ella va a peinarse. (po czasowniku w bezokoliczniku)
  Ella se va a peinar. (przed odmianą czasownika ir do określenia czynności, która odbędzie się w przyszłości)

• directamente detrás del gerundio (en el caso de estar + gerundio, el pronombre puede ir antes o después del verbo).

  Przykład:

  Ella está peinándose (po gerundio)./Ella se está peinando (zaimek zwrotny+estar+gerundio).

Klasyfikacja czasowników zwrotnych.

1) Niektóre czasowniki zwrotne pokazują działania, które jednostka wykonuje na sobie:
acostarse, bañarse, cepillarse, ducharse, estirarse, lavarse, levantarse, llamarse, maquillarse, mirarse, peinarse, ponerse (la ropa), quitarse (la ropa), rasgarse, secarse, sentarse, vestirse.

2) Niektóre czasowniki zwrotne pokazują interakcje (wzajemne) jednej osoby do drugiej, na przykład:
amarse, conocerse, pelearse

3) Niektóre czasowniki zwrotne określają czynności nieprzewidziane i nieporządane:
caerse, confundirse, olvidarse, perderse, romperse

4) Niektóre czasowniki zwrotne wykazują zmianę stanu lub kondycji fizycznej:
acercarse(a), alejarse(de), bajarse(de), callarse, cansarse, curarse, despertarse, dormirse, enfermarse, envejecerse, mojarse, moverse, mudarse (de casa), subirse (a)